Boşanma, özellikle İstanbul gibi bir metropolde hukuki,duygusal ve mali açıdan karmaşık bir süreçtir. Boşanmaaşamasına gelen potansiyel müvekkillerimizin en sık sorduğusorulardan biri, “evlilikte yıpranma payı” talep edipedemeyecekleridir. Türk Medeni Kanunu’nda (TMK)”yıpranma payı” adıyla otomatik bir hak bulunmamaktadır.Ancak bu “yıpranma” hissinin hukuki bir karşılığı vardır:Manevi Tazminat. Bu makale, bir Boşanma Avukatıİstanbul desteğiyle bu hakkınızı nasıl arayabileceğiniziaçıklayacaktır.
Evlilikte Yıpranma Payı”nın Hukuki Karşılığı: ManeviTazminat (TMK 174/2)
Halk arasında “yıpranma payı” olarak bilinen talep, esasenTMK’nın 174. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen manevitazminat talebidir. Kanun, “Boşanmaya sebep olan olaylaryüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın, kusurlu olandiğer taraftan” manevi tazminat isteyebileceğini belirtir.
Manevi tazminatın amacı, yaşanan olaylar nedeniyle bozulanruhsal dengeyi telafi etmek , yaşanan acı, elem ve onurkırıklığını bir nebze olsun dindirmektir. Bu bir zenginleşmearacı değildir ve miktarı belirlenirken hâkim, taraflarınekonomik durumunu ve kusur oranlarını dikkate alır.
Manevi Tazminat Almanın Şartları Nelerdir?
Bir Boşanma Avukatı İstanbul aracılığıyla manevi tazminatalabilmek için iki temel şartın birlikte gerçekleşmesizorunludur:
1. Kusur Durumu: Tazminat talep eden eş, boşanmada”kusursuz veya (karşı tarafa göre) daha az kusurlu”olmalıdır. Karşı tarafın ise mutlaka kusurlu olmasıgerekir. Yargıtay’a göre, eğer taraflar boşanmada “eşitkusurlu” bulunursa, her iki tarafın da manevi (ve maddi)tazminat talepleri reddedilir.
2. Kişilik Haklarına Saldırı: Boşanmaya neden olan herkusurlu davranış (örneğin salt ilgisizlik) otomatik olarakmanevi tazminat gerektirmez. Kanun, bu kusurlueylemin, davacının “kişilik haklarına” (onur, şeref,saygınlık, beden bütünlüğü) yönelik bir saldırıniteliğinde olmasını aramaktadır.
Yargıtay Kararlarına Göre Kişilik Hakkı Saldırısı SayılanBaşlıca Durumlar
Bir Boşanma Avukatı İstanbul davasını temellendirirkenYargıtay’ın hangi eylemleri kişilik hakkı ihlali saydığınaodaklanır. Başlıca örnekler şunlardır:
• Fiziksel Şiddet: Eşe şiddet uygulamak, darp etmek.
• Ağır Hakaret ve Aşağılama: Eşe “şerefsiz”, “kültürsüz”,”hayvan”, “ahlaksız” gibi onur kırıcı sözler söylemek.
• Aldatma (Zina) ve Sadakatsizlik: Zina veya “güvensarsıcı davranışlarda” (örneğin başkasını sevdiğinisöylemek) bulunmak.
• Ağır İhmal: Eşin hastalığıyla veya ameliyatıylailgilenmemek.
• Cinsel Şiddet: Eşi doğal olmayan cinsel ilişkiye zorlamak.
Manevi Tazminat ve Mal Paylaşımı
Potansiyel müvekkillerimizin bilmesi gereken en önemli malikonulardan biri, kusur ile mal paylaşımı ilişkisidir. Kuralolarak, boşanmadaki “kusur” (kimin hatalı olduğu), yasal malrejimi olan “edinilmiş mallara katılma” hesabını (%50-%50paylaşım) etkilemez. Aldatan eş dahi, kural olarak mallarınyarısını alır.
Ancak, Türk Medeni Kanunu’nun 236/2. maddesi hayati biristisna sunar: Eğer boşanma özellikle “zina” veya “hayatakast” nedeniyle gerçekleşirse, hâkim, kusurlu eşin malpaylaşımından alacağı payı (artık değer payını) hakkaniyeteuygun olarak azaltabilir veya tamamen kaldırabilir.
Bu kritik fark, aldatma (zina) iddiasını ispatlamanın öneminigösterir. Zinanın ispatı , sadece manevi tazminat almanızıdeğil, mal paylaşımından çok daha yüksek bir pay almanızı dasağlayabilir.
Sonuç
“Evlilikte yıpranma payı” olarak hissettiğiniz maneviçöküntünün hukuki karşılığı olan manevi tazminatı alabilmek,otomatik bir hak değildir. Kusurun ve kişilik hakkı ihlalininyasal delillerle ispatlanmasına bağlıdır. Delillerin (tanık,mesajlar, darp raporları veya otel kayıtları) hukuka uyguntoplanması ve casus yazılım gibi hukuka aykırı yöntemlerdenkaçınılması şarttır.
İstanbul gibi adli sistemi yoğun bir şehirde, usul hatalarıyaparak veya TMK 236/2 gibi kritik istisnaları bilmeyerek hakkaybı yaşama riskiniz yüksektir. Süreci doğru yönetmek vehaklarınızı tam olarak korumak için uzman bir BoşanmaAvukatı İstanbul ile çalışmak, geleceğiniz için atacağınız enönemli adımdır.
Sık Sorulan Sorular
Evlilikte yıpranma payı nedir?
Hukuken “manevi tazminat” (TMK 174/2) demektir. Eşinizinkusurlu bir eylemiyle kişilik haklarınız (onur, şeref vb.)zedelendiyse talep edilebilir.
Eşim beni aldattı, bütün mallarını alabilir miyim?
Kural olarak kusur mal paylaşımını etkilemez. Ancakaldatmayı “zina” olarak ispatlarsanız, hâkim kusurlu eşin malpayını TMK 236/2 uyarınca azaltabilir veya tamamenkaldırabilir.
Dava ne kadar sürer?
İstanbul’da anlaşmalı boşanma 1-3 ay sürebilir. Çekişmeliboşanma davası ise davanın karmaşıklığına, delillere vemahkemenin yoğunluğuna göre 1-2 yıl veya daha uzunsürebilir.
